Язучы, драматург һәм публицист Әхәт Гаффар әсәрләренең бу томына заман һәм халык, милләт һәм кеше хакындагы әдәби-фәлсәфи рухтагы мәкаләләре туплап бирелде.
Дүрттомлыкның дүртенче томы эчтәлеге:
XX гасыр уллары
Тугайлар
Тукай бишеге
Граммофон тәлинкәсе
Гасырлар улы
Һәр өч минут саен – бер татар башы
Дастанчылар
Единоборство
Үкенмәслек намус
Чишмә
Мәңгелек мизгел
Күңелендә иярләнмәгән ат иде
Уйларында яшәү дисбесе
Бер серләшү сере
Кыйссаи Гарифҗан
Пәйгамбәр абыебыз
Үлемсез Тукай
Олуг Мөхәммәт
Иелсә дә, халык сынмый ул
Заманны шанлы иткән шәхес
Прометей
Таяныч
Күңелдәге Зөһрә йолдызлар
Икенче тел – икенче гомер
Җил гомере
Әхлак сакчысы – хакыйкать ачкычы
Моны белү исәннәргә кирәк
Саф күңел
Души высокие порывы
Ырыс каләм
Сәгатъ
Догалы елларны сагыну
Мәңгелек замандаш
Сүз дәрьясы кичешли
Соңгы җыры рәвешендә
Верность
Эзтабар
Яшенне турылый белгән зат
Энҗеле мизгел
Ай баткач
Халкыбыз улы
Иҗат чишмәсе
Соңгы маяк
Җан хәтере
Нинди зур шагыйрь!
Хакыйкатькә сусау
Киселгән чыршы
Сәфәр ахыры
Театр – заман көзгесе
Йөрәкнең сүнмәс уты
XX гасыр уллары
Творцы бессмертия
Әлдермеш – дөнья уртасында
Бер антның тәүбәсе
Язмыш хәл ителдеме?
Дөрес яшисеңме, замандаш?
Тормыш мәгънәсе эзеннән
Бөлү
Уй һәм гамәл
«Татарча» өйләнешү?
Театр – заман көзгесе
Бер хәвефне искәртү
Спектакль
Әхлак сафлыгы
Без – кеше!
Калкан
Үле җаннар җәннәте
Нәтиҗәдә?
Борчылу һәм ачу белән
Рәссам
Фигыль
Замана тәүбәсе
Моң ияләре
Мәңгелек ут
Бичаралык
Бәйрәм бүген, бәйрәм бүген
Намус дәрвише
Аксакалның яшьлеге
Якты эзләр
Моң иясе
Күк чәчәкләр илчесе
Иман
Талмас йөрәк
Мөкиббәнлек
Көйләре – соңгы яфрактыр
Яшәү төене
Оста дөньясы
Күпер
Мәңгелек танго
Соңгы пәрдә
Ык җегете
Салават күпере
Җитен белән кылган арасында
Җыр тотлыкты
Язлар моңы
Яшен таҗы
Нәрсә илтәсең, шагыйрь?
Табылдык җыр
Чишмә күзе
Йөзек кашы
Тамырлар һәм җимешләр
Гражданлык хисе
Фөрьяд Кан һәм дан
Шүрәлеләр автономиясе
Кытык
Лаеш шулпасы
Халык умырзаясы
Кол уе
Ай
Конс-түтүт-сия
Тынлык
Аралык
Үз әтәчебез әтәчрәк
Дога
Фөрьяд
Сохари мул иде
Мин
Кан һәм дан
Каза
Гошер
Гафләт
Мәрт
Чабата илә читек
Ничу!
Шөшле
Мәсләк!
Ялган
Ике сүз
Сайла!
Кысан!
Ыш-ш
Терәү
Елак трактор
Классически
Тормышның биш тәрәзәсе
Угрылар һәм тугрылар
Агулы гөмбәләр
Бәла!
Түр яки гүр
Намус хөкеменә чакырам
«Намус хөкеменә чакырам»
771 аршын җир
Шаһитлар
Билгесез сугыш
Ил фаҗигасе
Ялган һәм хакыйкать
Хәтер тактасы
Автор белән әңгәмә
Йөрәгемә мең дә беренче ядрә
Ниһаять, энциклопедия Үзебезнеке!
Гадел җиңү тантанасы
Халык хакы
Көрнәү
Сабак
Үтермә Исән-сау кайт
Түр яки гүр
Күперләр кирәк!
Фарыз һәм гөнаһ
Татар милләтенең киләчәгенә күрәзә
Без
Курган
Ярату галәмәте
Кому многое дано…
Каләм һәм заман
Китап – халыкның җаны
Без әзерме?
Игътибарны – төп темаларга
Чынлык рухы
Мәңгелек адымнары
Рух
Буйсындыру буй сындыру түгел
Бисмилләһи!
Тәкъдим
Мәңгелегебезнең мәгънәсе
Хикәя
Таш кызганда, җан өши
Өстә һәм аста
Бию
Эш атлары
Келәм
Пычактан курыкма – телдән курык
Тамырлар
Талантлы әдип В. Нуруллин
Автор турында белешмә